ΜΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ

Ορισμός: Υπέρταση οφειλόμενη σε φαρμακευτικές ουσίες. Είναι η υψηλή πίεση αίματος που προκαλείται από τη χρήση μιας χημικής ή φαρμακευτικής ουσίας.

Φάρμακα που αυξάνουν πάντοτε την ΑΠ:

1. Αναβολικά στεροειδή
2. Συμπαθομιμητικοί αμίνες
3. Κοκαίνη
4. Νικοτίνη

Συχνά:

1. Αιθανόλη ( υπερβολική κατανάλωση)
2. Κορτικοστεροειδή
3. Κυκλοσπορίνη
4. Ερυθροποιητίνη
5. Ανορεξιογόνα
6. ΜΣΑΦ ( συμπεριλαμβανομένων αναστολέων cox – 2)

Περιστασιακά:

1. Καφείνη
2. Φαινοθειαζίνες
3. Τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά

Μετά τη διακοπή χορήγησης τους: Κλονιδίνη

Μέσω αλληλεπίδρασης: ΜΑΟ inhibitors

1) ΜΣΑΦ:

Οξικάμες : πιροξικάμη, ινδομεθοκίνη, ιβουπροφένη, τενοξικάμη, δροξικάμη, λορνοξικάμη, μελοξικάμη)

Κοξίμες: σελεκοξίμπη, ρεφεκοξίμπη, βαλβεκοξίμπη, παρεκοξίμπη

• Μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της ΑΠ ≈ 5 mmHg και να επηρεάσουν τη Φ.Α.
• Μπορεί να αυξήσει 40% την πιθανότητα διάγνωσης υπέρτασης σε σύγκριση με μη χρήστες
• Μπορεί να επηρεάσουν τη θεραπεία με ΑΜΕΑ, ΒΒ και διουρητικά
• Δεν επηρεάζουν CCB και κεντρικά δρώντα που δεν σχετίζονται με την παραγωγή προσταλαγδινών
• Σε ηλικιωμένους υπό διουρητικά μπορεί να προκαλέσουν υπονατριαιμία

 2) Ανοσοκατασταλτικοί παράγοντες

Η συχνότητα εμφάνισης ΑΥ με χορήγηση κυκλοσπορίνης (CAH):

• Σε μεταμόσχευση νεφρού 1 χρόνο μετά ( 32,7 – 81,6%)
• Σε μεταμόσχευση μυελού των οστών ( 57%)
• Σε μεταμόσχευση καρδιάς ( σχεδόν όλοι)
• Σε αυτοάνοσα νοσήματα και ψωρίαση

Χαρακτηρίζονται από διαταραγμένο κιρκάδειο ρυθμό με την απουσία ή αποστροφή της νυκτερινής πτώσης της ΑΠ και η ΑΠ μειώνεται μετά την απόσυρση ή αντικατάσταση της ανοσοκαταστολής. Οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου (CCA)  χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία σε ασθενείς που λαμβάνουν κυκλοσπορίνη

3) Στεροειδή:

• Εμφανίζεται ΑΥ 20% ( δοσοεξαρτώμενη)
• Κορτιζόλη 80 – 200 mg ημερησίως μπορεί να αυξήσει 15 mmHg σε 24 ώρες ( μικρότερη δόση έχει μικρότερη επίδραση ενώ η διακοπή ομαλοποιεί την ΑΠ)
• Όταν η θεραπεία είναι υποχρεωτική ( στεροειδή), το φάρμακο εκλογής είναι τα διουρητικά ( λόγω ↓ υπερφόρτισης όγκου)
• Μπορεί να προστεθεί ARBs ή ACE ( αλλά με προσοχή τα επίπεδα Καλίου)

4) Αντικαταθλιπτικά:

ΜΑΟ

•  Μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή ΑΥ σε ασθενείς που λαμβάνουν τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη ή λαμβάνουν αμφεταμίνες ( λόγω ↑ δράσης των μονοαμινών)
• Η θεραπεία από του στόματος θα πρέπει να περιορίζεται σε ασθενείς με μείζονες καταθλιπτικές διαταραχές

TRA ( τρικυκλικά)

• Μπορεί να εμφανίσουν κολπική μαρμαρυγή (AF)  σταδίου 1 και 2 και κρίση ΑΥ σε μη διαγνωσμένο φαιοχρωμάτωμα

SSRIS

• Παρατηρείται δοσοεξαρτώμενη αύξηση ΑΠ σε μικρά ποσοστά ασθενών που λαμβάνουν χρονίως φλουοξετίνη και βενλαφαξίνη

5)ΑΝΤΙ – ΗΙV θεραπεία:

• H αντιρετροική θεραπεία HART προκαλεί ↑ ΑΠ μετά από 6 μήνες χρήσης ( κυρίως την ΣΑΠ)
• Είναι πιο έκδηλη στους ηλικιωμένους με ↑ ΣΑΠ, ↑ CHOL, ↓ CD₄ κυττάρων
• Iopinaviv / ritonaviv VS αταζαναβάρη → υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ΑΥ

6)ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΡΥΘΡΟΠΟΙΗΤΙΝΗ ( Cr – HuEPO):

• Εμφανίζεται σε 20 – 30%, μπορεί πρώιμα ( 2 εβδομάδες μετά) ή και όψιμα ( 4 μήνες μετά)
• Μπορεί να ελέγχει με αιμοκάθαρση ή συμβατική αντιυπερτασική θεραπεία:

→ εάν όχι μείωση ερυθροποιητίνης  ή διακοπή για μικρό χρονικό διάστημα

→ φλεβοτομή ( αφαίρεση 500 ml αίματος μπορεί να μειώσει γρήγορα την ΑΠ)

• Έχουν αναφερθεί κρίσεις ΑΥ με εγκεφαλοπάθεια

7) ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

• Τα αντισυλληπτικά αυξάνουν 5% ( κυρίως συνδυασμένα με οιστρογόνα και προγεστερόνη).
• Συνήθως μικρή αύξηση αλλά υπάρχουν και επεισόδια κακοήθους ΑΥ
• Ο κίνδυνος μειώνεται άμεσα με τη διακοπή ( η προγεστερόνη δεν συσχετίζεται με την ΑΥ)
• Μετεμμηνοπαυσιακή θαραπεία ορμονικής υποκατάστασης έχει ελάχιστη έως μηδαμινή επίδραση στην ΑΠ σε νορμοτασικές γυναίκες

8) ΚΟΚΑΙΝΗ

• Προκαλεί αδρενεργική υπερδραστηριότητα. Σχετίζεται με οξεία αρτηριακή υπέρταση και όχι με χρόνια.

9) ΑΛΚΟΟΛ

• Αυξάνει την αρτηριακή πίεση, προκαλεί αντίσταση στην αντιυπερτασική μελέτη (˃ 300 g/εβδομάδα → ετήσια αύξηση ΣΑΠ)

Φυσιολογική κατανάλωση  30gr/ ημερησίως

10) ΚΑΦΕΙΝΗ

•  Αυξάνει το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα και τον ανταγωνισμό ενδογενούς αδενοσίνης. Τα 2 -3 φλιτζάνια → αυξάνουν 10 mmHg

11) ΦΥΤΙΚΑ προϊόντα

• Φυτικά προϊόντα που περιέχουν αλκαλοειδή ephedra, βότανα ( ↑ ΑΠ σε ginkgo και θειαζιδικά διουρητικά)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

1) Η ανθεκτική ΑΥ που σχετίζεται με συγχορήγηση φαρμάκων είναι συχνή αλλά μπορεί να διαγνωστεί

2) Το ιστορικό θα βοηθήσει διαγνωστικά ή η τυχόν αλλαγή θεραπευτικού σχήματος

3) Η αναγνώριση των υπεύθυνων φαρμάκων είναι σημαντική

Author Info

Τσιαντής Νικ. Ιωάννης