Τεχνικές σωστής μέτρησης της Αρτηριακής Πίεσης στο σπίτι

Τεχνικές σωστής μέτρησης της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι

Η αρτηριακή υπέρταση (ΑΥ) παραμένει ένας από τους σημαντικότερους τροποποιήσιμους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου.  Aρτηριακή υπέρταση (ΑΥ) παρατηρείται στο 20-30% του ενήλικου πληθυσμού (1 στους 4 ενήλικες έχει ΑΥ και στους > 70 ετών 1 στους 2).

Ο αρρύθμιστος υπερτασικός ασθενής κινδυνεύει:

• 3 φορές περισσότερο να υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου
• 6 φορές περισσότερο να πάθει καρδιακή ανεπάρκεια
• 7 φορές περισσότερο να πάθει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• 3 φορές περισσότερο να πάθει ανεύρυσμα της αορτής και αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων
• 2 φορές περισσότερο να υποστεί νεφρική ανεπάρκεια

Ως εκ τούτου η σωστή διαγνωστική προσέγγιση έχει καθοριστική σημασία για την πορεία και πρόγνωση του υπερτασικού ασθενούς.  Η σωστή διαγνωστική προσέγγιση περιλαμβάνει:

Α) Σωστή μέτρηση και διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης !

Β) Λεπτομερής ιστορικό

Γ) Σχολαστική κλινική εξέταση

Δ) Βασικό εργαστηριακό έλεγχο και περαιτέρω έλεγχο

Οι τιμές της αρτηριακής πίεσης με βάση τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες είναι οι εξής:

Ένα πολύ συχνό ερώτημα είναι “ποια πίεση να μετράω, τη μικρή ή την μεγάλη; “

Η βαρύτητα της υπέρτασης καθορίζεται:

• Πιο συχνά από τη διαστολική αρτηριακή πίεση (μικρή) σε ηλικίες < 40 ετών
• Τόσο από τη διαστολική όσο και από τη συστολική αρτηριακή πίεση (μικρή και μεγάλη) μεταξύ 40-60 ετών
• Από τη συστολική αρτηριακή πίεση (μεγάλη) > 60 ετών. (Στους ηλικιωμένους συνήθως ανεβαίνει η συστολική αρτηριακή πίεση «μεγάλη πίεση» και σταθεροποιείται ή μειώνεται η διαστολική αρτηριακή πίεση «μικρή πίεση»

Τεχνικές σωστής μέτρησης αρτηριακής πίεσης στο σπίτι – (προς διάγνωση πιθανής ΑΥ ή αρρύθμιστης ΑΥ υπό αντι-υπερτασικής αγωγής)

1. Μέτρηση αρτηριακή πίεσης για 7 ημέρες (πρωί – βράδυ). (Συνήθως οι μετρήσεις της πρώτης ημέρας δεν συνεκτιμώνται)

Φαίνεται ότι 12 μετρήσεις λαμβανόμενες σε 3 ημέρες αποτελούν το ελάχιστο απαιτούμενο δείγμα (2 φορές πρωί-βράδυ για 3 ημέρες).

Προσοχή!!! Λόγω εύκολης χρήσης του ηλεκτρονικού πιεσόμετρου δεν πρέπει να το παρακάνουμε και να μετράμε συνέχεια και πολλαπλές φορές την πίεση κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Όταν η αρτηριακή πίεση είναι ρυθμισμένη υπό αντι-υπερτασική αγωγή  τότε μετράμε μια φορά την εβδομάδα ή μια φορά κάθε δέκα μέρες.

Αρχικά μετράμε την ΑΠ και στα δυο χέρια. Αν οι μετρήσεις διαφέρουν (μικρή απόκλιση) χρησιμοποιούμε τη μεγαλύτερη μέτρηση.

2. Οι μετρήσεις στο σπίτι πρέπει να γίνονται σε σταθερές ώρες

Πρωί 6-9 πμ (πριν τα φάρμακα) και απόγευμα 6-9 μμ  (4 ώρες μετά τα γεύματα προς αποφυγή ψευδών αποτελεσμάτων λόγω μεταγευματικής υπότασης)

3. Οι μετρήσεις θα γίνονται μετά από 5 λεπτά ανάπαυση σε καθιστή θέση

Με το βραχίονα υποβασταζόμενο στο επίπεδο της καρδιάς και όχι να κρέμεται .

Σε ηλικιωμένους ασθενείς , στους διαβητικούς και σε όσους λαμβάνουν αντι-υπερτασική αγωγή πρέπει να λαμβάνονται μετρήσεις και σε ύπτια και σε όρθια θέση (μετά από 2 min ανάπαυσης σε όρθια θέση) για τη πιθανή ανίχνευση ορθοστατικής υπότασης.

Στην ύπτια θέση η συστολική πίεση είναι αυξημένη κατά 2-3 mmHg ενώ αντίθετα η διαστολική ΑΠ είναι ελαττωμένη στον ίδιο περίπου βαθμό

4. Συνιστάται τουλάχιστον 2 μετρήσεις κάθε φορά με μεσοδιάστημα 1 λεπτού

Γράφουμε και τις δύο μετρήσεις και βγάζουμε το μέσο όρο. Εάν έχουμε υψηλή πίεση στη πρώτη μέτρηση και μεγάλη διαφορά με τη δεύτερη μέτρηση, τότε παραλείπουμε τη πρώτη και κάνουμε μια τρίτη μέτρηση. Βγάζουμε το μέσο όρο μεταξύ δεύτερης και τρίτης μέτρησης

5. Αποφυγή καπνίσματος τα προηγούμενα 30 min

Το κάπνισμα αυξάνει παροδικά τη ΑΠ

6. Αποφυγή οινοπνεύματος, καφέ, τροφής την προηγούμενη 1 ώρα

Η καφεΐνη οδηγεί σε οξεία – παροδική αύξηση της ΑΠ

7. Αποφυγή σωματικής και έντονης πνευματικής εργασίας 1 ώρα πριν τη μέτρηση

8. Η μέτρηση να μην γίνεται σε χώρο με χαμηλή θερμοκρασία ή ενώ μιλάει ο ασθενής

Οδηγεί σε υπερεκτίμηση της ΑΠ 8 έως 15mmHg

9. Κένωση ουροδόχου κύστης πριν την μέτρηση της ΑΠ

10. Αποφυγή χρήσης συμπαθομιμητικών παραγόντων

π.χ. φαινυλεφρίνης σε ρινικά σκευάσματα

11. Παραμονή του ασθενή σε ήσυχο περιβάλλον

12. Χρησιμοποιούμε αυτόματες συσκευές βραχιονίου και όχι καρπού!

Τα υδραργυρικά σφυγμομανόμετρα είναι τα πιο ακριβή για τη μέτρηση της ΑΠ αλλά δεν είναι πρακτικά για χρήση στο σπίτι και επίσης έχουν αρχίσει και καταργούνται εξαιτίας τοξικότητας και περιβαλλοντικών προβλημάτων του υδραργύρου. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η εύκολη και άνετη χρήση των αυτόματων συσκευών μέτρησης ΑΠ.

Πρέπει να χρησιμοποιούμε τις συσκευές βραχιονίου και ΟΧΙ του καρπού!

13. Χρησιμοποίηση κατάλληλης σε μέγεθος περιχειρίδας

Ο αεροθάλαμος πρέπει να καλύπτει τα 2/3 του βραχίονα. Φαίνεται ότι η χρήση μιας μικρότερης περιχειρίδος εμποδίζει τη μετάβαση της πίεσης που προκαλείται με το φούσκωμα στη βραχιόνιο αρτηρία. Έτσι η πίεση στην περιχειρίδα μπορεί να είναι αρκετά υψηλότερη από την ενδοαρτηριακή πίεση και αυτό οδηγεί σε υπερεκτίμηση της συστολικής ΑΠ από 10mmHg μέχρι 50mmHg , ιδιαίτερα στους παχύσαρκους ασθενείς.

Ένα παρόμοιο πρόβλημα στο οποίο η συμπίεση της βραχιόνιας αρτηρίας απαιτεί μια πίεση στην περιχειρίδα υψηλότερη από τη συστολική εμφανίζεται κυρίως στους ηλικιωμένους ασθενείς με δύσκαμπτα αρτηριοσκληρυντικά αγγεία λόγω της αρτηριακής επασβέστωσης. Αυτό το φαινόμενο λέγεται ψευδουπέρταση και χαρακτηρίζεται από διαστολικές και συστολικές πιέσεις υψηλότερες κατά 10mmHg ή και περισσότερο από την ενδοαρτηριακή πίεση

Οι πρόσφατες συστάσεις ειδικά για τους ηλικιωμένους ασθενείς είναι οι ακόλουθες:

• Σε ηλικιωμένα άτομα με Συστολική Αρτηριακή Πίεση (ΣΑΠ) >160 mmHg, η σύσταση μείωσης είναι 140-150mmHg (ι)
• Σε <80 ετών με ΣΑΠ >140mmHg με καλή φυσική-διανοητική κατάσταση, θα μπορούσε ο στόχος να είναι ΣΑΠ<140 mmHg (ΙΙβ)
• Σε >80 ετών με ΣΑΠ >160 mmHg και καλή φυσική κατάσταση, συνιστάται 150-140 mmHg (I)
• Σε ευπαθείς ηλικιωμένους πρέπει να εξατομικεύεται λαμβάνοντας υπόψιν και τα συνοδά νοσήματα – παρακολούθηση κλινικών αποτελεσμάτων
• Δεν πρέπει να διακόπτεται ή να μειώνεται εάν είναι καλά ανεκτή η θεραπεία

Author Info

Τσιαντής Νικ. Ιωάννης